Data Log
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
DYSKURS PROTESTU: KATEGORYZACJA I KIERUNKI BADAŃ
Kontakt: Aleksander Kiklewicz
SOCJOLINGWISTYKA,
Tom 36 Nr 1 (2022): Socjolingwistyka
Abstrakt
Autor proponuje koncepcję kategoryzacji dyskursów protestu. To zjawisko jest traktowane jako zintegrowane, funkcjonalnie spójne wydarzenie komunikacyjne o charakterze osądowym, oporowym i ultymatywnym, ufundowane na protestacyjnych aktach mowy. Struktura dyskursu w ujęciu autora składa się z czterech modułów, którymi są: warunki wstępne, akty mowy (illokucje), działania i towarzyszące doświadczenia. Za Z. Nęckim opisowi podlegają cztery charakterystyki dyspozycyjne dyskursów protestacyjnych. Protestacyjne akty mają charakter synkretyczny i zawierają trzy znaczenia illokucyjne: 1) negatywne wartościowanie antagonisty; 2) dezaprobatę antagonisty oraz 3) żądanie. Ponadto w dyskursie protestu występują komplementarne i opcjonalne akty mowy: argumentacja, uzasadnienie roszczeń, wygrażanie, wyśmianie antagonisty i in. Kolejny blok zachowań językowych to konstatacje, ekspozycje modalne (wyrażanie przekonań) i ekspresje. Działania w dyskursie protestu są skonfigurowane z aktami mowy na dwa sposoby: w dyskursach deklaracyjnych (np. w petycjach) akcent jest położony na oddziaływanie przez informację werbalną – w tej sytuacji działania mają charakter logistyczny (sporządzenie tekstu, zebranie podpisów, przekazanie petycji do adresata, monitorowanie stanu rozpatrzenia itd.). Drugi typ występuje w wypadku dyskursów oporowych, np. akcji ulicznych – takich jak wiece, pochody, demonstracje, strajki okupacyjne, flash moby, bojkoty. Moduł doświadczeń zawiera trzy kategorie, takie jak: uwydatnione doświadczanie statusów społecznych i tożsamości obu stron, ekscytacja za sprawą poczucia integracji, solidarności i przełamania lęków, kompleksów wewnętrznych oraz frustracja i poczucie potrzeby rozładowania psychicznego poprzez sublimację (tzn. zastępcze formy wywołania przyjemności i satysfakcji protestujących). Autor przedstawia również przegląd najważniejszych kierunków badawczych w tym zakresie, które dzieli na dwa nurty: analizy typu case study i badania profilowe. Omówiono trzy perspektywy badawcze: 1) etnometodologiczno-interakcyjną, dotyczącą kulturowo usytuowanych procesów komunikacyjnych; 2) społeczno-praktyczną, odnoszącą się do opisywania zjawisk komunikacyjnych w świetle ich powiązań z systemem społecznym, z uwagi także na kontekst historyczny; 3) medialną, polegającą na analizie znaków i sposobów ich przekazywania.
Słowa kluczowe
- Almog, S. & Barzilai, G. 2014). “Social Protest and the Absence of Legalistic Discourse: In the Quest for New Language of Dissent”. International Journal of the Semiotics of Law 27: 735–756.
- Andersen, R. S. 2016. “Visual Politics and Material Semiotics: The Digital Camera’s Translation of Political Protest”. In Digital Photography and Everyday Life: Empirical Studies on Material Visual Practices, eds. E. Gómez Cruz, E. & A. Lehmuskallio. London, New York: Routledge, 141-159.
- Antić, R. 2019. “The Grammar of Protest Publics in Skopje, Macedonia, May 2015”. In Protest Publics, Socie-ties and Political Orders in Transition, eds. N. Belyaeva et al. Cham: Springer International Publishing, 67-82.
- Arce, M. I Rice, R (eds.). 2019. Protest and democracy. Calgary, Alberta: University of Calgary Press.
- Baringhorst, S. 2009. „Politischer Protest im Netz – Möglichkeiten und Grenzen der Mobilisierung transnationaler Öffentlichkeit im Zeichen digitaler Kommunikation“. In Politik in der Mediendemokratie, Hrsg. F. Marcinkowski & B. Pfetsch. Wiesbaden: VS-Verlag, 609–634.
- Barnes, M. R. 2021. “Positive Propaganda and the Pragmatics of Protest”. In The Movement for Black Lives: Philosophical Perspectives, eds. B. Hogan, M. Cholbi, A. Madva et al. Oxford: Oxford University Press, 139–159
- Bendl, C. & Spitzmüller, J. 2017. „«Rassismus» ohne Rassismus? Ethnoseparatistische Diskurse in sozialen Netzwerken“. Wiener Linguistische Gazette 80: 1–26.
- Bloch, J. 2020. YouTube – die vierte Macht? Video-Blogging als Mobilisierungsstrategie für Protest am Fallbeispiel Russland. Berlin: Osteuropa-Institut der Freien Universität Berlin.
- Bonilla, Y. & Rosa, J. 2015. “#Ferguson: Digital Protest, Hashtag Ethnography, and the Racial Politics of Social Media in the United States”. American Ethnologist 42 (1): 4–17.
- Brantner, C. & Schwarzenegger, C. 2012. „Der Fall unibrennt. Mobilisierung, Kommunikationsverhalten und kollektive Verständigung von Protest- und Kampagnengemeinschaften heute“. SWS-Rundschau 52 (3): 227–248.
- Bruhn, K. 2009. Urban Protest in Mexico and Brazil. Cambridge etc.: Cambridge University Press.
- Budaev, È. V., Kušneruk, S. L. i Kuročkina, M. A. 2022. Kommunikativnoe soprovoždenie massovyh protestov v SMI. Sankt-Peterburg: Naukoemkie tehnologii.
- Butler, M. (ed.). 2017. Resistance: subjects, representations, contexts. Bielefeld: Transcript.
- Bykov, I. & Gradûško, A. 2020. „Vliânie messendžera Telegramna razvitie mediaprostranstv Rossii i Belaru-si:sravnitelʹnyj analiz”. Habaršy. Žurnalistika seriâsy 4 (58): 4–12.
- Cernison, M. 2019. Social Media Activism: Water As a Common Good. Amsterdam: Amsterdam University Press.
- Ciesek, B. 2015. Dyskursy dyskryminacji i tolerancji we współczesnej polskiej przestrzeni publicznej (wartości, postawy, strategie). Katowice [rozprawa doktorska].
- Cinkevič, M. 2020. „Postkolonialʹnaârevolûciâ v postsovetskoj Belarusi”. Ab Imperio 3: 273–279.
- Czachur, W. 2016. “Discourse linguistics and the discursive worldview”. Explorations: A Journal of Language and Literature 4: 6–32
- Dang-Anh, M. 2019. Protest twittern. Eine medienlinguistische Untersuchung von Straßenprotesten. Bielefeld: Transcript.
- Darweish, M. 2015. Popular Protest in Palestine: The Uncertain Future of Unarmed Resistance. London: Pluto Press.
- Dibyokamal, M. 2021. „Protest as Performance: The Genre of Hok Kolorob“. URL: https://www.aca¬de-mia.edu/14762214/Protest_as_Performance_The_Genre_of_Hok_Kolorob.
- Dijk, T. A. van. 1989. Handbook of Discourse Analysis. 2: Dimensions of Discourse. London: Academia.
- Dietz, H. 2015. Polnischer Protest: zur pragmatistischen Fundierung von Theorien sozialen Wandels. Frankfurt am Main: Campus-Verlag.
- Dinerstein, A. 2020. The people who “burn”: “Communication,” unity, and change in Belarusian discourse on public creativity. Massachusetts [doctoral dissertations].
- Donk, W. V. de I Loader B. D. (eds.). 2004. Cyberprotest. New Media, Citizens and Social Movements. Lon-don/New York: Routledge.
- Dragićević-Šešić, M. 2013. “The role of culture in democratic transition: Southeast European experience of civic cultural organizations”. Zbornik radova Fakulteta dramskih umetnosti 23: 157–167.
- Dubey, C. S. 2017. “The Rhetoric of Protest and Politics of Dissonance: A Comparative Study of Thangjam Ibopishak’s «I Want to be Killed By an Indian Bullet» and «Land of Half-Humans» and Muktibodh’s «Void» and «So Very Far». Language and Literature 2 (2): 149–162.
- Dulfano, I. 2017. “Knowing the other/other ways of knowing: Indigenous feminism, testimonial, and anti-globalization street discourse”. Arts and Humanities in Higher Education 16 (1): 82–96.
- Emmer, M. & Strippel, C. 2016. Kommunikationspolitik für die digitale Gesellschaft. URL: https://www.ssoar.info/ssoar/handle/document/42032.
- Faulkner, S. 2020. “Photography and Protest in Israel/Palestine: The Activestills Online Archive”. In The Aes-thetics of Global Protest: Visual Culture and Communication, eds. A. McGarry, H. Erhart, O. Eslen-Ziya et al. Amsterdam: Amsterdam University Press, 151–169.
- Favretto, I. (ed.). 2017. Protest, Popular Culture and Tradition in Modern and Contemporary Western Europe. London: Palgrave Macmillan.
- Gaufman, E. 2021. “The gendered iconography of the Belarus protest”. New Perspectives 29 (1): 1–10.
- Gerasimov, I. 2020. „The Belarusian postcolonial revolution: Field reports”. Ab Imperio 3: 259–272.
- Gherairi, J. 2015. Persuasion durch Protest als Form erfolgsorientierter, strategischer Kommunikation. Wiesbaden: Springer Fachmedien Wiesbaden.
- Giugni, M. 2019. Street citizens: protest politics and social movement activism in the age of globalization. Cambridge: Cambridge University Press.
- Grohmann, M. et al. 2015. „Selfie-Proteste – eine emergente Praktik des Protests im Web 2.0“. Aptum. Zeitschrift für Sprachkritik und Sprachkultur 11 (1): 21–47.
- Halliday, M. A. K. 1998. “The notion of „context“ in language education”. In Text and Context in Functional Linguistics, ed. M. Ghadessy. Amsterdam, Philadelphia: Benjamins, 1–25.
- Hart, M. 2007. “Humour and Social Protest: An Introduction”. International Review of Social History 52 (S15): 1–20.
- Hasan, R. 2004. “Analysing Discursive Variation”. In Systemic functional linguistics and critical discourse analysis, eds. L. Young, C. Harrison. London, New York: Continuum, 15–53.
- Hatuka, T. 2018. The design of protest: choreographing political demonstrations in public space. Austin: Uni-versity of Texas Press.
- Hilhorst, D. 1997. “Discourse formation in social movements. Issues of collective action”. In Images and reali-ties of rural life. Wageningen perspectives on rural transformations, eds. H. de Haan & N. Long. Assen: Van Gorcum, 121–149.
- Hill, G. & Lynne, M. (eds.). 2018. The Language of Protest. Acts of Performance, Identity, and Legitimacy. Cham: Springer International Publishing.
- Hill, I. E. J. 2014. Language as Power: The Terminology of Contemporary Mass Movements. Vancouver: Copyleft Press.
- Hornsby, R. 2013. Protest, reform and repression in Khrushchev's Soviet Union. Cambridge: Cambridge University Press.
- Iwasiów, I. 2021. „Słowa oporu – wulgaryzmy wywrotowe”. W Język rewolucji, red. P. Kosiewski. Warszawa: Forum Idei, 19–21.
- Jenzen, O., Erhart, I., Eslen-Zija, H. et al. 2020. “Music Videos as Protest Communication: The Gezi Park Protest on YouTube”. In The Aesthetics of Global Protest: Visual Culture and Communication, eds. A. McGarry, H. Erhart, O. Eslen-Ziya et al. Amsterdam: Amsterdam University Press, 211-231.
- Johnston, H. 2010. “Cultural Analysis of Political Protest”. In Handbook of Politics: State and Society in Global Perspective, eds. K. T. Leicht, J. C. Jenkins. New York etc.: Springer, 327–346.
- Jordan, J. & Gilbert, N. 1999. “Think Local, Act Global: Discourses of Environment and Local Protest”. In En-vironmental Futures, eds. B. Fairweather, S. Elworthy, M. Stroh et al. London: Macmillan, 39–53.
- Kämper, H. 2015. „Diskurslexikografie als gesellschaftsbezogene Wortforschung. Vorstellung eines Wörter-buchkonzepts“. In Deutscher Wortschatz – beschreiben, lernen, lehren, Hrsg. J. Kilian & J. Eckhoff. Frankfurt am Main etc.: Peter Lang, 21–38.
- Kazharski, A. 2021. “Belarus‘ new political nation? 2020 anti-authoritarian protests as identity building”. New Perspektives I-II: 1–11.
- Keller, R. 2008. „Diskurse und Dispositive analysieren. Die Wissenssoziologische Diskursanalyse als Beitrag zu einer wissensanalytischen Profilierung der Diskursforschung“. Historical Social Research 1: 73–107.
- Kiklewicz, A., Mazurkiewicz-Sułkowska, J. & Pociechina, H. 2021. „Menschen zu sein... Soziokulturelle und semiotische Aspekte der Protestdiskurse nach den Präsidentschaftswahlen in Belarus im Jahr 2020“. Zeitschrift für Slawistik 66 (4): 1–25.
- Kneuer, M. 2015. Soziale Medien in Protestbewegungen: neue Wege für Diskurs, Organisation und Empörung? Frankfurt am Main etc.: Campus Verlag.
- Kolesnikov, A. 2020. „Počemu dlâ ponimaniâ protestov v Belarusi nužno čitatʹ raboty Bahtina o Srednih ve-kah?“ URL: https://meduza.io/feature/2020/09/19/pochemu-dlya-ponimaniya-protestov-v-belarusi-nuzh¬no-chi¬tat-raboty-bahtina-o-srednih-vekah.
- Koopmans, R. & Statham, P. 1999. “Political claims analysis: integrating protest event and political discourse approaches”. Mobilization: An International Quarterly 4 (2): 203–221.
- Korosteleva, E. 2020. “Power, People and Politics: Understanding the Belarusian Crisis”. E-International Relations 8: 1–4.
- Kowalewski, M. 2014. „Karnawalizacja protestu”. Stan Rzeczy 2 (7): 198–216.
- Kryzhanouski, Y. 2021. “Managing Dissent in Post-Soviet Authoritarianism. ‘New Censorship’ of Protest Music in Belarus and Russia, 2000-2018”. Europe-Asia Studies, DOI: 10.1080/09668136.2022.2032605
- Lastovkina, D. 2015. „Sovremennye formyprotesta: k postanovke voprosa” Voprosy territorialʹnogo razvitiâ 6 (26): 1–11.
- Leone, M. 2016. “Protest in Berlin. A Semiotic Reading”. Kodikas/Code. An International Journal of Semiotics 39 (1-2): 120–132.
- Leeuwen, T. van & Wodak, R. 1999. “Legitimizing Immigration Control: A Discourse-Historical Analysis”. Discourse Studies 1 (1): 83–119.
- Lewis, S. 2017. “The «Partisan Republic»: Colonial Myths and Memory Wars in Belarus”. In War and Memory in Russia, Ukraine and Belarus, eds. J. Fedor, M. Kangaspuro, J. Lassila et al. Cham: Springer International Publishing, 371–396.
- Löhnig, M. (Hrsg.). 2015. Ordnung und Protest: eine gesamtdeutsche Protestgeschichte von 1949 bis heute. Tübingen: Mohr Siebeck.
- MacQuiston, L. 2019. Protest! A history of social and political protest graphics. Princeton: Princeton University Press.
- Majborda, K. 2018. „Wrocławski Marsz Równości jako przykład karnawalizacji protestu w przestrzeni miejskiej. Perspektywa antropologiczna”. Journal of Urban Ethnology 16: 63–80.
- Matysiak, K. 2018. „Schlüsselwörter im Diskurs über die Frauenproteste von 2016 in Polen. Eine deutsch-polnische Vergleichsstudie“. Tekst i dyskurs – Text und Diskurs 11: 313–332.
- Melina, L. R. 2015. “Being the change: protest as performative discourse in the Occupy Portland encampment. In Protest: Analysing Current Trends, eds. M. Johnson & S. Suliman. London: Routledge, 200–217.
- Mitchell, W. J. T. 2013. „Obraz, przestrzeń, rewolucja. Wszystkie sztuki okupacji”. Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej 3. URL: file:///C:/Users/00/AppData/Local/Temp/102-1051-1-PB-1.pdf.
- Morgan, O., McGarry, A. 2020. “ Introvert’s Protest: Handwriting the Constitution and the Performance of Poli-tics”. In The Aesthetics of Global Protest: Visual Culture and Communication, eds. A. McGarry, H. Er-hart, O. Eslen-Ziya et al. Amsterdam: Amsterdam University Press, 141–147.
- Moss, J. 1985. „Menippean satire and the recent quebec novel”. American Review of Canadian Studies 15 (1): 59–67.
- Mühlhoff, R. 2019. Affekt Macht Netz: Auf dem Weg zu einer Sozialtheorie der Digitalen Gesellschaft. Bielefeld: Trabscript.
- Nęcki, Z. 2000. Komunikacja międzyludzka. Kraków: Antykwa.
- Papacharissi, Z. 2014. Affective publics: sentiment, technology, and politics. New York: Oxford University Press.
- Pauwels, L. 2009. “Street Discourse: A Visual Essay on Urban Signification”. Culture Unbound 1: 263–272.
- Perianova, I. 2018. A Mashup World: Hybrids, Crossovers and Post-Reality. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
- Peters, K. 2018. „ des Protests. Über die «Woman in the Blu Bra» und relationale Zeugenschaft“. In Periphere Visionen. Wissen an den Rändern von Fotografie und Film, Hrsg. M. Finke, H. Barrenechea, M. Schumm. Paderborn: Wilhelm Fink, 205–222.
- Petz, I. 2020. „«Die Stimmung ist nicht dieselbe». Protest und Protestkultur in Belarus“. Osteuropa 70 (10 11): 61–81.
- Polanyi, L. 1988. “A formal model of the structure of discourse”, Journal of Pragmatics 12 (5-6): 601–638.
- Rancew-Sikora, D. i Steciąg, M. 2017. „O związkach radykalności z karnawałem na demonstracjach publicz-nych kobiet”. Czas kultury 4: 27–34.
- Reed, T. V. 2019. The art of protest: Culture and activism from the civil rights movement to the present. Minne-apolis: University of Minnesota Press.
- Rohava, M. & Burkhardt, F. 2020. „«Diktatur ist unser Markenzeichen». Belarus: Machtvertikale vs. horizontale Gesellschaft“. Osteuropa 70 (10-11): 127–146.
- Romanova, I. 2020. „Vojna mirov: znaki,simvoly, mesta pamâti (Belarusʹ, 2020)”. Ab Imperio 3: 280–308.
- Rukat, R. 2020. „O «zwykłych ludziach» na Marszu Niepodległości. Etnografia demonstracji ulicznej”. Adeptus 16: 1–15.
- Rust, M. 2020. „Kak internet (počti)pobedil režim”. Ab Imperio 3: 349–362.
- Schindler, N. 2010. „Aspekty historyczno-antropologicznej teorii karnawału”. W Antro¬pologia widowisk, red. A. Chałupnik, W. Dudzik i in. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 419–429.
- Sedlmaier, A. 2018. Konsum und Gewalt: radikaler Protest in der Bundesrepublik. Berlin: Suhrkamp.
- Shapran, N. V., Novoseletska, S. V., Koliada, E. K. et al. 2021. “Communicative-functional components of discourse”. Linguistics and Culture Review 5 (S4): 1325–1339.
- Shchyttsova, T. 2020. „A Philosopher on the Streets of Belarus”. NewsNet 60 (5): 1–4.
- Skiperskih, A. V. 2014a. „Materialʹnaâ kulʹtura kak obʺekt protestnogo pisʹma: političeskij kontekst”. Świat Idei i Polityki 13: 193–207.
- Skiperskih, A. V. 2014b. „Poverhnosti protesta: osobennosti političeskogo pisʹma v sovremennoj Rossii”. Političeskaâ lingvistika 1: 108–113.
- Skiperskih, A. V. 2016. „«V tesnote, da ne vobide»: diskurs tesnoty i protestnye praktiki (zarisovki russkoj kulʹtury)”. Diskurs-Pi 2 (23): 18–27.
- Steciąg, M. 2019. „Dyskurs protestów kobiet w Polsce w latach 2016-2017: artystyczne wizualizacje, wokalizacje, werbalizacje”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica 53: 21–31.
- Steciąg, M. 2021. „Język protestu na demonstracjach publicznych kobiet w Polsce z perspektywy lingwistyki płci”. W Nieporozumienie, nietolerancja, wykluczenie, red. E. Biłas-Pleszak et al. Katowice: Wydawnic-two Uniwersytetu Ślłskiego, 88–98.
- Sztompka, P. 2010. Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Znak.
- Ŝepanskaâ, T. B. 2003. „Antropologiâ professij“. Žurnal sociologii i socialʹnoj antropologii VI (1): 139–161.
- Tekinalp, S. 2016. “Value Priority and Humor as a Defense to Cultural Schism: Analysis of the Istanbul Gezi Park Protest”. International Journal of Communication 10: 2346–2376.
- Tendera, M. 2013. „Protest jako mechanizm równoważenia nierówności społecznych”. Kultura i społeczeństwo 2: 111–132.
- Tufekci, Z. 2017. Twitter and Tear Gas. The Power and Fragility of Networked Protest. Marburg: Philipps-Universität Marburg.
- Turovec, M. 2015. „Vojna protiv protesta:«voennye» argumenty v depolitizacii protestnogo dviženiâ”. In Vlastʹ i obŝestvo v usloviâh mežgosudarstvennyh konfliktov, red. V. V. Kostûšev. Sankt-Peterburg: Galateja, 11–25.
- Ullrich, P., Daphi, P. & Baumgarten, B. 2014. “Protest and Culture: Concepts and Approaches in Social Move-ment Research. An Introduction”. In Conceptualizing Culture in Social Movement Research, eds. B. Baumgarten, P. Daphi, P. Ullrich. London: Palgrave Macmillan, 1–20.
- Uhvanova-Šmygova, I. F. 2014. Kauzalʹno-genetičeskij podhod v kontekste lingvistiki diskursa. Minsk: Izda-telʹstvo BGU.
- Usmanova, A. 2006. „Belorusskij détournement, ili iskusstvo obhodnogo manevra kak politika“. Topos 2 (13): 91–127.
- Veneti, A. 2017. “Aesthetics of protests: An examination of the photojournalistic approach to protest imagery”. Visual Communication 16 (3): 279–298.
- Viehoff, R. & Wilke, T. (Hrsg.). 2019. Probleme der Medienevolution und Perspektiven der Medienkulturwis-senschaft. Berlin: Peter Lang.
- Virgl, H. J. 2011. Protest in der Weltgesellschaft. Wiesbaden: VS-Verlag.
- Virtanen, T. 2004. Approaches to Cognition through Text and Discourse. Berlin, New York: De Gruyter Mou-ton.
- Virtanen, T. 2011. “Discourse-level structuring of information in narrative: Signalling structural, interactional and cognitive shifts”. Discours 8. URL: https://journals.openedition.org/discours/8476.
- Warnke, I. H. & Spitzmüller, J. 2008. „Methoden und Methodologie der Diskurslinguistik – Grundlagen und Verfahren einer Sprachwissenschaft jenseits textueller Grenzen“. In Methoden der Diskurslinguistik. Sprachwissenschaftliche Zugänge zur transtextuellen Ebene, Hrsg. I. H. Warnke, J. Spitzmüller. Berlin, New York: De Gruyter Mouton, 3–54.
- Weiss, H. 2019. Political Protest in the Congo: The Parti Solidaire Africain During the Independence Struggle. Princeton: Princeton University Press.
- Werbner, P., Webb, M. & Spellman-Poots, K. (eds.). 2014. The Political Aesthetics of Global Protest. The Arab Spring and Beyond. Edinburg: Edinburgh University Press.
- Wodak, R. 2001. “The Discourse-historical Approach”. In Methods of Critical Discourse Analysis, eds. R. Wodak & M. Meyer. London: SAGE, 63–94.
- Wodak, R. 2008. „Dyskurs populistyczny: retoryka wykluczenia a gatunki języka pisanego”. W Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, red. A. Duszak i N. Fairclough. Kraków: Universitas, 185–209.
- Yeliseyeu, A. 2020. „Constitutional reform in Belarus: Imitation and Reality”. URL: https://www.academia.edu/44849087/Constitutional_reform_in_Belarus_Imitation_and_Reality?sm=a.
- Žabotinskaâ, S. A. 2015. Âzyk kak oružie v vojne mirovozzrenij. Majdan – Antimajdan: slovarʹ-tezaurus leksičeskihinnovacij. URL: http://uaclip.at.ua/zhabotinskaja-jazyk_kak_oruzhie.pdf.
- Zelenko, S. 2020. „Hronotip protestnogoplakata: karnaval bez dialoga“. Ab Imperio 3: 309–322.
Referencje
Almog, S. & Barzilai, G. 2014). “Social Protest and the Absence of Legalistic Discourse: In the Quest for New Language of Dissent”. International Journal of the Semiotics of Law 27: 735–756.
Andersen, R. S. 2016. “Visual Politics and Material Semiotics: The Digital Camera’s Translation of Political Protest”. In Digital Photography and Everyday Life: Empirical Studies on Material Visual Practices, eds. E. Gómez Cruz, E. & A. Lehmuskallio. London, New York: Routledge, 141-159.
Antić, R. 2019. “The Grammar of Protest Publics in Skopje, Macedonia, May 2015”. In Protest Publics, Socie-ties and Political Orders in Transition, eds. N. Belyaeva et al. Cham: Springer International Publishing, 67-82.
Arce, M. I Rice, R (eds.). 2019. Protest and democracy. Calgary, Alberta: University of Calgary Press.
Baringhorst, S. 2009. „Politischer Protest im Netz – Möglichkeiten und Grenzen der Mobilisierung transnationaler Öffentlichkeit im Zeichen digitaler Kommunikation“. In Politik in der Mediendemokratie, Hrsg. F. Marcinkowski & B. Pfetsch. Wiesbaden: VS-Verlag, 609–634.
Barnes, M. R. 2021. “Positive Propaganda and the Pragmatics of Protest”. In The Movement for Black Lives: Philosophical Perspectives, eds. B. Hogan, M. Cholbi, A. Madva et al. Oxford: Oxford University Press, 139–159
Bendl, C. & Spitzmüller, J. 2017. „«Rassismus» ohne Rassismus? Ethnoseparatistische Diskurse in sozialen Netzwerken“. Wiener Linguistische Gazette 80: 1–26.
Bloch, J. 2020. YouTube – die vierte Macht? Video-Blogging als Mobilisierungsstrategie für Protest am Fallbeispiel Russland. Berlin: Osteuropa-Institut der Freien Universität Berlin.
Bonilla, Y. & Rosa, J. 2015. “#Ferguson: Digital Protest, Hashtag Ethnography, and the Racial Politics of Social Media in the United States”. American Ethnologist 42 (1): 4–17.
Brantner, C. & Schwarzenegger, C. 2012. „Der Fall unibrennt. Mobilisierung, Kommunikationsverhalten und kollektive Verständigung von Protest- und Kampagnengemeinschaften heute“. SWS-Rundschau 52 (3): 227–248.
Bruhn, K. 2009. Urban Protest in Mexico and Brazil. Cambridge etc.: Cambridge University Press.
Budaev, È. V., Kušneruk, S. L. i Kuročkina, M. A. 2022. Kommunikativnoe soprovoždenie massovyh protestov v SMI. Sankt-Peterburg: Naukoemkie tehnologii.
Butler, M. (ed.). 2017. Resistance: subjects, representations, contexts. Bielefeld: Transcript.
Bykov, I. & Gradûško, A. 2020. „Vliânie messendžera Telegramna razvitie mediaprostranstv Rossii i Belaru-si:sravnitelʹnyj analiz”. Habaršy. Žurnalistika seriâsy 4 (58): 4–12.
Cernison, M. 2019. Social Media Activism: Water As a Common Good. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Ciesek, B. 2015. Dyskursy dyskryminacji i tolerancji we współczesnej polskiej przestrzeni publicznej (wartości, postawy, strategie). Katowice [rozprawa doktorska].
Cinkevič, M. 2020. „Postkolonialʹnaârevolûciâ v postsovetskoj Belarusi”. Ab Imperio 3: 273–279.
Czachur, W. 2016. “Discourse linguistics and the discursive worldview”. Explorations: A Journal of Language and Literature 4: 6–32
Dang-Anh, M. 2019. Protest twittern. Eine medienlinguistische Untersuchung von Straßenprotesten. Bielefeld: Transcript.
Darweish, M. 2015. Popular Protest in Palestine: The Uncertain Future of Unarmed Resistance. London: Pluto Press.
Dibyokamal, M. 2021. „Protest as Performance: The Genre of Hok Kolorob“. URL: https://www.aca¬de-mia.edu/14762214/Protest_as_Performance_The_Genre_of_Hok_Kolorob.
Dijk, T. A. van. 1989. Handbook of Discourse Analysis. 2: Dimensions of Discourse. London: Academia.
Dietz, H. 2015. Polnischer Protest: zur pragmatistischen Fundierung von Theorien sozialen Wandels. Frankfurt am Main: Campus-Verlag.
Dinerstein, A. 2020. The people who “burn”: “Communication,” unity, and change in Belarusian discourse on public creativity. Massachusetts [doctoral dissertations].
Donk, W. V. de I Loader B. D. (eds.). 2004. Cyberprotest. New Media, Citizens and Social Movements. Lon-don/New York: Routledge.
Dragićević-Šešić, M. 2013. “The role of culture in democratic transition: Southeast European experience of civic cultural organizations”. Zbornik radova Fakulteta dramskih umetnosti 23: 157–167.
Dubey, C. S. 2017. “The Rhetoric of Protest and Politics of Dissonance: A Comparative Study of Thangjam Ibopishak’s «I Want to be Killed By an Indian Bullet» and «Land of Half-Humans» and Muktibodh’s «Void» and «So Very Far». Language and Literature 2 (2): 149–162.
Dulfano, I. 2017. “Knowing the other/other ways of knowing: Indigenous feminism, testimonial, and anti-globalization street discourse”. Arts and Humanities in Higher Education 16 (1): 82–96.
Emmer, M. & Strippel, C. 2016. Kommunikationspolitik für die digitale Gesellschaft. URL: https://www.ssoar.info/ssoar/handle/document/42032.
Faulkner, S. 2020. “Photography and Protest in Israel/Palestine: The Activestills Online Archive”. In The Aes-thetics of Global Protest: Visual Culture and Communication, eds. A. McGarry, H. Erhart, O. Eslen-Ziya et al. Amsterdam: Amsterdam University Press, 151–169.
Favretto, I. (ed.). 2017. Protest, Popular Culture and Tradition in Modern and Contemporary Western Europe. London: Palgrave Macmillan.
Gaufman, E. 2021. “The gendered iconography of the Belarus protest”. New Perspectives 29 (1): 1–10.
Gerasimov, I. 2020. „The Belarusian postcolonial revolution: Field reports”. Ab Imperio 3: 259–272.
Gherairi, J. 2015. Persuasion durch Protest als Form erfolgsorientierter, strategischer Kommunikation. Wiesbaden: Springer Fachmedien Wiesbaden.
Giugni, M. 2019. Street citizens: protest politics and social movement activism in the age of globalization. Cambridge: Cambridge University Press.
Grohmann, M. et al. 2015. „Selfie-Proteste – eine emergente Praktik des Protests im Web 2.0“. Aptum. Zeitschrift für Sprachkritik und Sprachkultur 11 (1): 21–47.
Halliday, M. A. K. 1998. “The notion of „context“ in language education”. In Text and Context in Functional Linguistics, ed. M. Ghadessy. Amsterdam, Philadelphia: Benjamins, 1–25.
Hart, M. 2007. “Humour and Social Protest: An Introduction”. International Review of Social History 52 (S15): 1–20.
Hasan, R. 2004. “Analysing Discursive Variation”. In Systemic functional linguistics and critical discourse analysis, eds. L. Young, C. Harrison. London, New York: Continuum, 15–53.
Hatuka, T. 2018. The design of protest: choreographing political demonstrations in public space. Austin: Uni-versity of Texas Press.
Hilhorst, D. 1997. “Discourse formation in social movements. Issues of collective action”. In Images and reali-ties of rural life. Wageningen perspectives on rural transformations, eds. H. de Haan & N. Long. Assen: Van Gorcum, 121–149.
Hill, G. & Lynne, M. (eds.). 2018. The Language of Protest. Acts of Performance, Identity, and Legitimacy. Cham: Springer International Publishing.
Hill, I. E. J. 2014. Language as Power: The Terminology of Contemporary Mass Movements. Vancouver: Copyleft Press.
Hornsby, R. 2013. Protest, reform and repression in Khrushchev's Soviet Union. Cambridge: Cambridge University Press.
Iwasiów, I. 2021. „Słowa oporu – wulgaryzmy wywrotowe”. W Język rewolucji, red. P. Kosiewski. Warszawa: Forum Idei, 19–21.
Jenzen, O., Erhart, I., Eslen-Zija, H. et al. 2020. “Music Videos as Protest Communication: The Gezi Park Protest on YouTube”. In The Aesthetics of Global Protest: Visual Culture and Communication, eds. A. McGarry, H. Erhart, O. Eslen-Ziya et al. Amsterdam: Amsterdam University Press, 211-231.
Johnston, H. 2010. “Cultural Analysis of Political Protest”. In Handbook of Politics: State and Society in Global Perspective, eds. K. T. Leicht, J. C. Jenkins. New York etc.: Springer, 327–346.
Jordan, J. & Gilbert, N. 1999. “Think Local, Act Global: Discourses of Environment and Local Protest”. In En-vironmental Futures, eds. B. Fairweather, S. Elworthy, M. Stroh et al. London: Macmillan, 39–53.
Kämper, H. 2015. „Diskurslexikografie als gesellschaftsbezogene Wortforschung. Vorstellung eines Wörter-buchkonzepts“. In Deutscher Wortschatz – beschreiben, lernen, lehren, Hrsg. J. Kilian & J. Eckhoff. Frankfurt am Main etc.: Peter Lang, 21–38.
Kazharski, A. 2021. “Belarus‘ new political nation? 2020 anti-authoritarian protests as identity building”. New Perspektives I-II: 1–11.
Keller, R. 2008. „Diskurse und Dispositive analysieren. Die Wissenssoziologische Diskursanalyse als Beitrag zu einer wissensanalytischen Profilierung der Diskursforschung“. Historical Social Research 1: 73–107.
Kiklewicz, A., Mazurkiewicz-Sułkowska, J. & Pociechina, H. 2021. „Menschen zu sein... Soziokulturelle und semiotische Aspekte der Protestdiskurse nach den Präsidentschaftswahlen in Belarus im Jahr 2020“. Zeitschrift für Slawistik 66 (4): 1–25.
Kneuer, M. 2015. Soziale Medien in Protestbewegungen: neue Wege für Diskurs, Organisation und Empörung? Frankfurt am Main etc.: Campus Verlag.
Kolesnikov, A. 2020. „Počemu dlâ ponimaniâ protestov v Belarusi nužno čitatʹ raboty Bahtina o Srednih ve-kah?“ URL: https://meduza.io/feature/2020/09/19/pochemu-dlya-ponimaniya-protestov-v-belarusi-nuzh¬no-chi¬tat-raboty-bahtina-o-srednih-vekah.
Koopmans, R. & Statham, P. 1999. “Political claims analysis: integrating protest event and political discourse approaches”. Mobilization: An International Quarterly 4 (2): 203–221.
Korosteleva, E. 2020. “Power, People and Politics: Understanding the Belarusian Crisis”. E-International Relations 8: 1–4.
Kowalewski, M. 2014. „Karnawalizacja protestu”. Stan Rzeczy 2 (7): 198–216.
Kryzhanouski, Y. 2021. “Managing Dissent in Post-Soviet Authoritarianism. ‘New Censorship’ of Protest Music in Belarus and Russia, 2000-2018”. Europe-Asia Studies, DOI: 10.1080/09668136.2022.2032605
Lastovkina, D. 2015. „Sovremennye formyprotesta: k postanovke voprosa” Voprosy territorialʹnogo razvitiâ 6 (26): 1–11.
Leone, M. 2016. “Protest in Berlin. A Semiotic Reading”. Kodikas/Code. An International Journal of Semiotics 39 (1-2): 120–132.
Leeuwen, T. van & Wodak, R. 1999. “Legitimizing Immigration Control: A Discourse-Historical Analysis”. Discourse Studies 1 (1): 83–119.
Lewis, S. 2017. “The «Partisan Republic»: Colonial Myths and Memory Wars in Belarus”. In War and Memory in Russia, Ukraine and Belarus, eds. J. Fedor, M. Kangaspuro, J. Lassila et al. Cham: Springer International Publishing, 371–396.
Löhnig, M. (Hrsg.). 2015. Ordnung und Protest: eine gesamtdeutsche Protestgeschichte von 1949 bis heute. Tübingen: Mohr Siebeck.
MacQuiston, L. 2019. Protest! A history of social and political protest graphics. Princeton: Princeton University Press.
Majborda, K. 2018. „Wrocławski Marsz Równości jako przykład karnawalizacji protestu w przestrzeni miejskiej. Perspektywa antropologiczna”. Journal of Urban Ethnology 16: 63–80.
Matysiak, K. 2018. „Schlüsselwörter im Diskurs über die Frauenproteste von 2016 in Polen. Eine deutsch-polnische Vergleichsstudie“. Tekst i dyskurs – Text und Diskurs 11: 313–332.
Melina, L. R. 2015. “Being the change: protest as performative discourse in the Occupy Portland encampment. In Protest: Analysing Current Trends, eds. M. Johnson & S. Suliman. London: Routledge, 200–217.
Mitchell, W. J. T. 2013. „Obraz, przestrzeń, rewolucja. Wszystkie sztuki okupacji”. Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej 3. URL: file:///C:/Users/00/AppData/Local/Temp/102-1051-1-PB-1.pdf.
Morgan, O., McGarry, A. 2020. “ Introvert’s Protest: Handwriting the Constitution and the Performance of Poli-tics”. In The Aesthetics of Global Protest: Visual Culture and Communication, eds. A. McGarry, H. Er-hart, O. Eslen-Ziya et al. Amsterdam: Amsterdam University Press, 141–147.
Moss, J. 1985. „Menippean satire and the recent quebec novel”. American Review of Canadian Studies 15 (1): 59–67.
Mühlhoff, R. 2019. Affekt Macht Netz: Auf dem Weg zu einer Sozialtheorie der Digitalen Gesellschaft. Bielefeld: Trabscript.
Nęcki, Z. 2000. Komunikacja międzyludzka. Kraków: Antykwa.
Papacharissi, Z. 2014. Affective publics: sentiment, technology, and politics. New York: Oxford University Press.
Pauwels, L. 2009. “Street Discourse: A Visual Essay on Urban Signification”. Culture Unbound 1: 263–272.
Perianova, I. 2018. A Mashup World: Hybrids, Crossovers and Post-Reality. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
Peters, K. 2018. „ des Protests. Über die «Woman in the Blu Bra» und relationale Zeugenschaft“. In Periphere Visionen. Wissen an den Rändern von Fotografie und Film, Hrsg. M. Finke, H. Barrenechea, M. Schumm. Paderborn: Wilhelm Fink, 205–222.
Petz, I. 2020. „«Die Stimmung ist nicht dieselbe». Protest und Protestkultur in Belarus“. Osteuropa 70 (10 11): 61–81.
Polanyi, L. 1988. “A formal model of the structure of discourse”, Journal of Pragmatics 12 (5-6): 601–638.
Rancew-Sikora, D. i Steciąg, M. 2017. „O związkach radykalności z karnawałem na demonstracjach publicz-nych kobiet”. Czas kultury 4: 27–34.
Reed, T. V. 2019. The art of protest: Culture and activism from the civil rights movement to the present. Minne-apolis: University of Minnesota Press.
Rohava, M. & Burkhardt, F. 2020. „«Diktatur ist unser Markenzeichen». Belarus: Machtvertikale vs. horizontale Gesellschaft“. Osteuropa 70 (10-11): 127–146.
Romanova, I. 2020. „Vojna mirov: znaki,simvoly, mesta pamâti (Belarusʹ, 2020)”. Ab Imperio 3: 280–308.
Rukat, R. 2020. „O «zwykłych ludziach» na Marszu Niepodległości. Etnografia demonstracji ulicznej”. Adeptus 16: 1–15.
Rust, M. 2020. „Kak internet (počti)pobedil režim”. Ab Imperio 3: 349–362.
Schindler, N. 2010. „Aspekty historyczno-antropologicznej teorii karnawału”. W Antro¬pologia widowisk, red. A. Chałupnik, W. Dudzik i in. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 419–429.
Sedlmaier, A. 2018. Konsum und Gewalt: radikaler Protest in der Bundesrepublik. Berlin: Suhrkamp.
Shapran, N. V., Novoseletska, S. V., Koliada, E. K. et al. 2021. “Communicative-functional components of discourse”. Linguistics and Culture Review 5 (S4): 1325–1339.
Shchyttsova, T. 2020. „A Philosopher on the Streets of Belarus”. NewsNet 60 (5): 1–4.
Skiperskih, A. V. 2014a. „Materialʹnaâ kulʹtura kak obʺekt protestnogo pisʹma: političeskij kontekst”. Świat Idei i Polityki 13: 193–207.
Skiperskih, A. V. 2014b. „Poverhnosti protesta: osobennosti političeskogo pisʹma v sovremennoj Rossii”. Političeskaâ lingvistika 1: 108–113.
Skiperskih, A. V. 2016. „«V tesnote, da ne vobide»: diskurs tesnoty i protestnye praktiki (zarisovki russkoj kulʹtury)”. Diskurs-Pi 2 (23): 18–27.
Steciąg, M. 2019. „Dyskurs protestów kobiet w Polsce w latach 2016-2017: artystyczne wizualizacje, wokalizacje, werbalizacje”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica 53: 21–31.
Steciąg, M. 2021. „Język protestu na demonstracjach publicznych kobiet w Polsce z perspektywy lingwistyki płci”. W Nieporozumienie, nietolerancja, wykluczenie, red. E. Biłas-Pleszak et al. Katowice: Wydawnic-two Uniwersytetu Ślłskiego, 88–98.
Sztompka, P. 2010. Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Znak.
Ŝepanskaâ, T. B. 2003. „Antropologiâ professij“. Žurnal sociologii i socialʹnoj antropologii VI (1): 139–161.
Tekinalp, S. 2016. “Value Priority and Humor as a Defense to Cultural Schism: Analysis of the Istanbul Gezi Park Protest”. International Journal of Communication 10: 2346–2376.
Tendera, M. 2013. „Protest jako mechanizm równoważenia nierówności społecznych”. Kultura i społeczeństwo 2: 111–132.
Tufekci, Z. 2017. Twitter and Tear Gas. The Power and Fragility of Networked Protest. Marburg: Philipps-Universität Marburg.
Turovec, M. 2015. „Vojna protiv protesta:«voennye» argumenty v depolitizacii protestnogo dviženiâ”. In Vlastʹ i obŝestvo v usloviâh mežgosudarstvennyh konfliktov, red. V. V. Kostûšev. Sankt-Peterburg: Galateja, 11–25.
Ullrich, P., Daphi, P. & Baumgarten, B. 2014. “Protest and Culture: Concepts and Approaches in Social Move-ment Research. An Introduction”. In Conceptualizing Culture in Social Movement Research, eds. B. Baumgarten, P. Daphi, P. Ullrich. London: Palgrave Macmillan, 1–20.
Uhvanova-Šmygova, I. F. 2014. Kauzalʹno-genetičeskij podhod v kontekste lingvistiki diskursa. Minsk: Izda-telʹstvo BGU.
Usmanova, A. 2006. „Belorusskij détournement, ili iskusstvo obhodnogo manevra kak politika“. Topos 2 (13): 91–127.
Veneti, A. 2017. “Aesthetics of protests: An examination of the photojournalistic approach to protest imagery”. Visual Communication 16 (3): 279–298.
Viehoff, R. & Wilke, T. (Hrsg.). 2019. Probleme der Medienevolution und Perspektiven der Medienkulturwis-senschaft. Berlin: Peter Lang.
Virgl, H. J. 2011. Protest in der Weltgesellschaft. Wiesbaden: VS-Verlag.
Virtanen, T. 2004. Approaches to Cognition through Text and Discourse. Berlin, New York: De Gruyter Mou-ton.
Virtanen, T. 2011. “Discourse-level structuring of information in narrative: Signalling structural, interactional and cognitive shifts”. Discours 8. URL: https://journals.openedition.org/discours/8476.
Warnke, I. H. & Spitzmüller, J. 2008. „Methoden und Methodologie der Diskurslinguistik – Grundlagen und Verfahren einer Sprachwissenschaft jenseits textueller Grenzen“. In Methoden der Diskurslinguistik. Sprachwissenschaftliche Zugänge zur transtextuellen Ebene, Hrsg. I. H. Warnke, J. Spitzmüller. Berlin, New York: De Gruyter Mouton, 3–54.
Weiss, H. 2019. Political Protest in the Congo: The Parti Solidaire Africain During the Independence Struggle. Princeton: Princeton University Press.
Werbner, P., Webb, M. & Spellman-Poots, K. (eds.). 2014. The Political Aesthetics of Global Protest. The Arab Spring and Beyond. Edinburg: Edinburgh University Press.
Wodak, R. 2001. “The Discourse-historical Approach”. In Methods of Critical Discourse Analysis, eds. R. Wodak & M. Meyer. London: SAGE, 63–94.
Wodak, R. 2008. „Dyskurs populistyczny: retoryka wykluczenia a gatunki języka pisanego”. W Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, red. A. Duszak i N. Fairclough. Kraków: Universitas, 185–209.
Yeliseyeu, A. 2020. „Constitutional reform in Belarus: Imitation and Reality”. URL: https://www.academia.edu/44849087/Constitutional_reform_in_Belarus_Imitation_and_Reality?sm=a.
Žabotinskaâ, S. A. 2015. Âzyk kak oružie v vojne mirovozzrenij. Majdan – Antimajdan: slovarʹ-tezaurus leksičeskihinnovacij. URL: http://uaclip.at.ua/zhabotinskaja-jazyk_kak_oruzhie.pdf.
Zelenko, S. 2020. „Hronotip protestnogoplakata: karnaval bez dialoga“. Ab Imperio 3: 309–322.