Numer

Tom 31 (2017): Socjolingwistyka

Data Log

Przesłane
5.12.2019
Opublikowane
5.12.2019

Tekst (i) obraz w lingwistycznej analizie dyskursu

https://doi.org/10.17651/SOCJOLING.31.1
Jacek Szczepaniak
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz
https://orcid.org/0000-0001-7009-7168

SOCJOLINGWISTYKA, Tom 31 (2017): Socjolingwistyka

Abstrakt

Niniejszy artykuł zwraca uwagę na konieczność semiotycznego spojrzenia na tekst w lingwistycznej analizie dyskursu, które pozwoliłoby precyzyjniej uchwycić istotne z punktu widzenia tworzenia sensów i znaczeń relacje między językiem a obrazem w szerszym kontekście społecznym oraz, co pozostaje w związku z powyższym, pełniej uwzględnić wymiar medialny, względnie medialnościowy analizowanych obiektów. Celem lingwistycznej analizy dyskursu byłoby zatem badanie społecznych praktyk konstruowania sensów i znaczeń, konwencjonalizacji oraz wytwarzania i dystrybucji wiedzy na podstawie przede wszystkim znaków językowych, ale z uwzględnieniem znaków innych modalności, realizowanych za pomocą różnych mediów (por. Meier 2011: 518).

Słowa kluczowe

tekst obraz medium multimodalność lingwistyczna analiza dyskursu text picture medium multimodality linguistic discourse analysis
Referencje
  1. Antos G., Opiłowski R. 2015: W drodze do lingwistyki obrazu. Kierunki rozwoju nowej subdyscypliny lingwistycznej z perspektywy polsko-niemieckiej, Tekst i Dyskurs — Text und Diskurs 8, 11–36.
  2. Assmann A. 2008: Einführung in die Kulturwissenschaft. Grundbegriffe, Themen, Fragestellungen, Berlin: Erich Schmidt Verlag.
  3. Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S. 2009: Tekstologia, Warszawa: PWN.
  4. Böhme G. 2004: Theorie des Bildes, München: Fink.
  5. Bruhn M. 2009: Das Bild. Theorie — Geschichte — Praxis, Berlin: Akademie Verlag.
  6. Bühler K. 1934/2004: Teoria języka, tłum. J. Koźbiał, Kraków: Universitas.
  7. Deppermann A., Linke A. (red.) 2010: Sprache intermedial. Stimme und Schrift, Bild und Ton (Jahrbuch Institut für Deutsche Sprache 2009), Berlin–New York: de Gruyter.
  8. Diekmannshenke H., Klemm M., Stöckl H. (red.) 2011: Bildlinguistik. Theorien — Methoden — Fallbeispiele, Berlin: de Gruyter.
  9. Dobrzyńska T. 2001: Tekst, [w:] Bartmiński J. (red.), Współczesny język polski, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 293–314.
  10. Fix U. 2007: Stil — ein sprachliches und soziales Phänomen. Beiträge zur Stilistik, Berlin: Frank & Timme.
  11. Fix U. 2008: Text und Textlinguistik, [w:] Janich N. (red.), Textlinguistik. 15 Einführungen, Tübingen: Gunter Narr, 15–34.
  12. Flusser V. 1994/2015: Gesty. Próba fenomenologiczna, tłum. A. Lipszyc, Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej 12, 1–25, <http://pismowidok.org/index.php/one/article/view/384/692> [18.02. 2017].
  13. Foucault M. 1969/1977: Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, Warszawa: PIW.
  14. Gross S. 1994: LeseZeichen. Kognition, Medium und Materialität im Leseprozeß, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
  15. Große F. 2011: Bild-Linguistik. Grundbegriffe und Methoden der linguistischen Bildanalyse in Text- und Diskursumgebungen, Frankfurt a. M.: Lang.
  16. Gryglicka Dawidek M. 2012: Historia tekstu wizualnego. Polska po 1967 roku, Kraków–Wrocław: Korporacja Ha!art, Muzeum Współczesne Wrocław.
  17. Hanus A. 2016: Kilka refleksji na temat miejsca tekstu w germanistycznej analizie dyskursu, [w:] Witosz B., Sujkowska-Sobisz K., Ficek E. (red.), Dyskurs i jego odmiany, Katowice: Wydawnictwo UŚ, 339–349.
  18. Heidegger M. 1938/1997: Czas światoobrazu, tłum. K. Wolicki, [w:] Heidegger M., Drogi lasu, tłum. J. Gierasimiuk i in., Warszawa: Fundacja Aletheia, 67–95.
  19. Heinemann W. 2012: Kontrowersje wokół analizy dyskursu, tłum. Z. Bilut-Homplewicz, M. Smykała, Stylistyka 21, 287–318.
  20. Iedema R. 2013: Multimodalna analiza dyskursu. Resemiotyzacja na potrzeby dyskursów użytkowych, [w:] Duszak A., Kowalski G. (red.), Systemowo-funkcjonalna analiza dyskursu, Kraków: Universitas, 197–227.
  21. Jäger L. 2002: Transkriptivität. Zur medialen Logik der kulturellen Semantik, [w:] Jäger L., Stanitzek G. (red.), Transkribieren. Medien/Lektüre, München: Fink, 19–41.
  22. Jäger L. 2006: Bild/Sprachlichkeit. Zur Audiovisualität des menschlichen Sprachvermögens, Sprache und Literatur 98, 2–24.
  23. Jordan S. 2009: Theorien und Methoden der Geschichtswissenschaft, Paderborn: Schöningh.
  24. Kawka M. 2016: Dyskurs multimodalny — nowa kategoria badawcza?, Zeszyty Prasoznawcze 59(2), 294–303.
  25. Klemm M. 2002/2009: Punkt wyjścia: czy każdy ma mieć swoje pojęcie tekstu? Różne definicje tekstu i ich porównanie, tłum. M. Cieszkowski, [w:] Bilut-Homplewicz Z., Czachur W., Smykała M. (red.), Lingwistyka tekstu w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy. Antologia tłumaczeń, Wrocław: Atut, 13–27.
  26. Krämer S. 2000: Über den Zusammenhang zwischen Medien, Sprache und Kulturtechniken, [w:] Kallmayer W. (red.), Sprache und neue Medien, Berlin–New York: de Gruyter, 30–56.
  27. Leśniak A. 2010: Współczesne studia nad kulturą wizualną: poststrukturalistyczne klisze i krytyka anachroniczna, Przegląd Kulturoznawczy 2(8), 86–97.
  28. Maasen S., Mayerhauser T., Renggli C. 2006: Bild-Diskurs-Analyse, [w:] Maasen S., Mayerhauser T.,
  29. Renggli C. (red.), Bilder als Diskurse — Bilddiskurse, Göttingen: Velbrück, 7–26.
  30. Makowska M. 2013: „Jakim językiem mówią tekst i obraz?” O relacji tekst–obraz na przykładzie demotywatorów, Tekst i Dyskurs — Text und Diskurs 6, 169–184.
  31. Meier S. 2009: Bild und Frame. Eine diskursanalytische Perspektive auf visuelle Kommunikation und deren methodische Operationalisierung, <https://www.tu-chemnitz.de/phil/imf/mk/online-diskurse/pdf/meier/meier_bild-frame_diskursanalyse.pdf> [13.02.2017].
  32. Meier S. 2011: Multimodalität im Diskurs: Konzept und Methode einer multimodalen Diskursanalyse, [w:] Keller R., Hirseland A., Schneider W. (red.), Handbuch Sozialwissenschaftliche Diskursanalyse 1, Theorien und Methoden: Bd. 1, Wiesbaden: Springer VS, 499–532.
  33. Meier S. 2014: Visuelle Stile. Zur Sozialsemiotik visueller Medienkultur und konvergenter Design-Praxis, Bielefeld: transcript.
  34. Miller D., Szwed I. 2013: Rozmowa o tekście, dyskursie i mediach w badaniach polonistycznych i germanistycznych, Tekst i Dyskurs — Text und Diskurs 6, 15–35.
  35. Nowak J. 2013: Memy internetowe: teksty (cyfrowej) kultury językiem krytyki społecznej, [w:] Hofman I., Kępa-Figura D. (red.), Współczesne media. Język mediów, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 239–256.
  36. Nöth W. 2000: Der Zusammenhang von Text und Bild, [w:] Brinker K., Antos G., Heinemann W., Sager S.F. (red.), Text- und Gesprächslinguistik. Ein internationales Handbuch zeitgenössischer Forschung. 1. Halbband: Textlinguistik, Berlin–New York: de Gruyter, 489–496.
  37. Osterroth A. 2015: Das Internet-Meme als Sprache-Bild-Text, Image. Zeitschrift für interdisziplinäre Bildwissenschaft 22, 26–46, <http://www.gib.uni-tuebingen.de/own/journal/upload/f2dad21b204e-03e1552f983bc0414e96.pdf> [18.02.2017].
  38. Reisigl M. 2013: Die Stellung der historischen Diskurssemantik in der linguistischen Diskursforschung, [w:] Busse D., Teubert W. (red.), Linguistische Diskursanalyse: neue Perspektiven, Wiesbaden: Springer VS, 243–271.
  39. Rybszleger P. 2013: Interobrazowość i intertekstualność w tekstach i obrazach w Sieci — próba zdefiniowania pojęć, [w:] Radomski A., Bomba R. (red.), Zwrot cyfrowy w humanistyce. Internet / Nowe media / Kultura 2.0, Lublin: E-Naukowiec, 101–114.
  40. Schmidt Ch.M. 2010: Interdisziplinäre Implikationen eines dynamischen Textbegriffs, Kodikas / Code Ars Semeiotica 33(1–2), 89–100.
  41. Schmitz U. 2005: Blind für Bilder. Warum sogar Sprachwissenschaftler auch Bilder betrachten müssen, [w:] Haueis E. (red.), Paradigms lost (Osnabrücker Beiträge zur Sprachtheorie 69), Duisburg: Red. OBST, 187–227.
  42. Schneider J.G. 2006: Gibt es nichtmediale Kommunikation?, Zeitschrift für Angewandte Linguistik 44, 71–90.
  43. Schneider J.G. 2008: Spielräume der Medialität. Linguistische Gegenstandskonstitution aus medientheoretischer und pragmatischer Perspektive, Berlin–New York: de Gruyter.
  44. Spitzmüller J., Warnke I.H. 2011: Diskurslinguistik. Eine Einführung in Theorien und Methoden der transtextuellen Sprachanalyse, Berlin–Boston: de Gruyter.
  45. Stöckl H. 2004: Die Sprache im Bild — Das Bild in der Sprache. Zur Verknüpfung von Sprache und Bild im massenmedialen Text. Konzepte, Theorien, Analysemethoden, Berlin–New York: de Gruyter.
  46. Szczepaniak J. 2014: „Widzę tylko znaki”. O kompetencji gier językowych, [w:] Sawicka G., Czechowski W. (red.), Sytuacja komunikacyjna i jej parametry — „Być nadawcą — być odbiorcą”, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 259–271.
  47. Sztompka P. 2012: Wyobraźnia wizualna i socjologia, [w:] Sztompka P., Bogunia-Borowska M. (red.), Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej, Kraków: Wydawnictwo Znak, 11–41.
  48. Volli U. 2002: Semiotik. Eine Einführung in ihre Grundbegriffe, Tübingen, Basel: A. Francke.
  49. Witosz B. 2009: Lingwistyczne koncepcje tekstu wobec wyzwań komunikacji wirtualnej, [w:] Ulicka D. (red.), Tekst (w) sieci. Tekst. Język. Gatunki, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 15–26.
  50. Witosz B. 2016: Kategoria dyskursu w polonistycznej edukacji akademickiej, [w:] Czachur W., Kulczyńska A., Kamięga Ł. (red.), Jak analizować dyskurs? Perspektywy dydaktyczne, Kraków: Universitas, 19–39.
  51. Wittgenstein L. 1953/2005: Dociekania filozoficzne, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa: PWN.
Read More
Biografie autora nie są dostępne.
Pobierz PDF
PDF
Statystyki
Przeczytano : 397 Pobrano: 188

Downloads

Download data is not yet available.