Procedura identyfikacji i kategoryzacji wyrażeń metaforycznych w tekstach publicystycznych. Analiza porównawcza wyrażeń metaforycznych dotyczących lustracji
SOCJOLINGWISTYKA,
Tom 31 (2017): Socjolingwistyka
Abstrakt
W pracy opisuję, w jaki sposób wyrażenia metaforyczne wykorzystywane są do obrazowania pojęć, oraz przedstawiam narzędzia umożliwiające identyfikację oraz kategoryzację wyrażeń metaforycznych w dyskursie politycznym. Zgodnie z założeniami teorii metafory przyjmuję, że wyrażenia metaforyczne odnoszące się do lustracji różnią się w zależności od profilu ideologicznego źródła. W celu weryfikacji tej tezy opracowałam metodologię identyfikacji oraz kategoryzacji wyrażeń metaforycznych. Metoda identyfikacji oparta jest na podstawowych założeniach procedury MIPVU1, a procedura kategoryzacji wyrażeń metaforycznych polega na analizie domeny nośnika, analizie ról semantycznych oraz wartości aksjologicznej. Mimo że zastosowana metodologia identyfikacji nie ujmuje wszystkich przypadków języka metaforycznego, to przedstawione przeze mnie wyniki wskazują na obszary, w których przyjęta metodologia okazuje się przydatnym narzędziem analizy.
Słowa kluczowe
- Apresjan J.D. 2000: Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, tłum. Z. Kozłowska, A. Markowski, Wrocław: Ossolineum.
- Bougher L.D. 2012: The Case for Metaphor in Political Reasoning and Cognition, Political Psychology 33(1), 145–163.
- Cameron L. 2007: Confrontation or complementarity? Metaphor in language use and cognitive metaphor theory, Annual Review of Cognitive Linguistics 5(1), 107–135.
- Cameron L. 2010: What is metaphor and why does it matter?, [w:] Cameron L., Maslen R. (red.), Metaphor Analysis: Research Practice in Applied Linguistics, Social Sciences, and the Humanities, London: Equinox, 3–25.
- Charteris-Black J. 2004: Corpus Approaches to Critical Metaphor Analysis, Basingstoke, Hampshire: Palgrave MacMillan.
- Fillmore Ch.J. 1968: The Case for Case, [w:] Bach E., Harms R.T. (red.), Universals in Linguistic Theory, New York: Holt, Rinehart, and Winston, 1–88.
- Krennmayr T. 2011: Metaphors in Newspapers, Utrecht: LOT Publications.
- Krzeszowski T. 1997: Angels and Devils in Hell. Elements of Axiology in Semantics, Warszawa: Wydawnictwo Energeia.
- Krzeszowski T. 1999: Aksjologiczne aspekty semantyki językowej, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
- Lakoff G. 1979: The Contemporary Theory of Metaphor, [w:] Ortony A. (red.), Metaphor and Thought, Cambridge: Cambridge University Press.
- Lakoff G., Johnson M. 1980: Metaphors We Live By, Chicago: University of Chicago Press.
- Lakoff G., Johnson M. 1988: Metafory w naszym życiu, tłum. i wstęp T.P. Krzeszowski, Warszawa: PIW.
- Plater-Zyberk A. 2015: Rozbrajanie, dozbrajanie. Metafory w dyskursie politycznym, Rocznik Kognitywistyczny 8, 35–41, .
- Romanowski A. 2007: Rozkosze lustracji. Wybór publicystyki (1998–2007), Kraków: Universitas.
- Rundell M. 2002: Macmillan English Dictionary for Advanced Learners, Oxford: Macmillan Education.
- Steen G.J., Dorst A.G., Herrmann B.J., Kaal A., Krennmayr T., Pasma T. 2010: A Method for Linguistic Metaphor Identification: From MIP to MIPVU, Amsterdam–Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
- Stefanowitsch A. 2006: Words and their metaphors: A corpus based approach, [w:] Stefanowitsch A., Gries S.Th. (red.), Corpus Based Approaches to Metaphor and Metonymy, Berlin–New York: Mouton de Gruyter.
- Van Valin R.D., Jr. 2010: An Introduction to Syntax, Cambridge: Cambridge University Press.
- Zawisławska M. 2011: Metafora w języku nauki na przykładzie nauk przyrodniczych, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Referencje
Apresjan J.D. 2000: Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, tłum. Z. Kozłowska, A. Markowski, Wrocław: Ossolineum.
Bougher L.D. 2012: The Case for Metaphor in Political Reasoning and Cognition, Political Psychology 33(1), 145–163.
Cameron L. 2007: Confrontation or complementarity? Metaphor in language use and cognitive metaphor theory, Annual Review of Cognitive Linguistics 5(1), 107–135.
Cameron L. 2010: What is metaphor and why does it matter?, [w:] Cameron L., Maslen R. (red.), Metaphor Analysis: Research Practice in Applied Linguistics, Social Sciences, and the Humanities, London: Equinox, 3–25.
Charteris-Black J. 2004: Corpus Approaches to Critical Metaphor Analysis, Basingstoke, Hampshire: Palgrave MacMillan.
Fillmore Ch.J. 1968: The Case for Case, [w:] Bach E., Harms R.T. (red.), Universals in Linguistic Theory, New York: Holt, Rinehart, and Winston, 1–88.
Krennmayr T. 2011: Metaphors in Newspapers, Utrecht: LOT Publications.
Krzeszowski T. 1997: Angels and Devils in Hell. Elements of Axiology in Semantics, Warszawa: Wydawnictwo Energeia.
Krzeszowski T. 1999: Aksjologiczne aspekty semantyki językowej, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Lakoff G. 1979: The Contemporary Theory of Metaphor, [w:] Ortony A. (red.), Metaphor and Thought, Cambridge: Cambridge University Press.
Lakoff G., Johnson M. 1980: Metaphors We Live By, Chicago: University of Chicago Press.
Lakoff G., Johnson M. 1988: Metafory w naszym życiu, tłum. i wstęp T.P. Krzeszowski, Warszawa: PIW.
Plater-Zyberk A. 2015: Rozbrajanie, dozbrajanie. Metafory w dyskursie politycznym, Rocznik Kognitywistyczny 8, 35–41, .
Romanowski A. 2007: Rozkosze lustracji. Wybór publicystyki (1998–2007), Kraków: Universitas.
Rundell M. 2002: Macmillan English Dictionary for Advanced Learners, Oxford: Macmillan Education.
Steen G.J., Dorst A.G., Herrmann B.J., Kaal A., Krennmayr T., Pasma T. 2010: A Method for Linguistic Metaphor Identification: From MIP to MIPVU, Amsterdam–Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Stefanowitsch A. 2006: Words and their metaphors: A corpus based approach, [w:] Stefanowitsch A., Gries S.Th. (red.), Corpus Based Approaches to Metaphor and Metonymy, Berlin–New York: Mouton de Gruyter.
Van Valin R.D., Jr. 2010: An Introduction to Syntax, Cambridge: Cambridge University Press.
Zawisławska M. 2011: Metafora w języku nauki na przykładzie nauk przyrodniczych, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.