Data Log
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Społeczność Internetu wobec tradycji antycznej, czyli o mitologizmach frazeologicznych w gatunkach prymarnie internetowych (na wybranych przykładach)
Kontakt: Magdalena Puda-Blokesz
SOCJOLINGWISTYKA,
Tom 34 (2020): Socjolingwistyka
Abstrakt
Artykuł ma na celu przybliżenie, w jaki sposób pokolenie Internetu w żywej mowie nowego medium, w wirtualnej komunikacji korzysta z zasobu frazeologicznego o mitologicznej proweniencji (grecko-rzymskiej). Analiza materiału badawczego pozyskanego z wpisów na forach i w grupach dyskusyjnych, oparta na typologii innowacji frazeologicznych Stanisława Bąby, pokazuje, że internauci w codziennych rozmowach sięgają po książkowe mitologizmy frazeologiczne i śmiało je modyfikują: zmieniają ich strukturę i łączliwość składniową. U podstaw tych działań może leżeć kilka czynników, m.in. poziom współczesnej kompetencji kulturowej i językowej czynnych użytkowników Internetu, naśladowanie wzorców mownych płynących z mediów, świadome nawiązanie do tradycji i zabawa z nią, a także specyfika internetowej komunikacji językowej i warunkowana przez nią jakość polszczyzny.
Słowa kluczowe
- Bąba, S. 2009. Frazeologia polska. Studia i szkice. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
- Bieńkowska, D. 1994. „Funkcjonowanie związków frazeologicznych z nomen proprium w dzisiejszej świadomości językowej”. W Przemiany współczesnej polszczyzny, red. S. Gajda, Z. Adamiszyn. Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich. Instytut Filologii Polskiej, 283–287.
- Burszta, W.J. 1998. Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje. Poznań: Zysk i S-ka.
- Chlebda, W. 2003. „Frazeologia polska okresu «przemiany i przełomu»”. W Współczesna polska i słoweńska sytuacja językowa = Sodobni jezikovni položaj na Poljskem in v Sloveniji, red. S. Gajda, i A. Vidovič-Muha. Opole, Ljubljana: Uniwersytet Opolski, Instytut Filologii Polskiej; Univerza v Ljubljani, Filozofska fakulteta, 151–190.
- Cieślikowa, A. 2003. „Ile pięt miał Achilles? Nazwy własne we frazeologizmach – trochę historii, trochę współczesności”. W Anabasis. Prace ofiarowane Profesor Krystynie Pisarkowej, red. I. Bobrowski. Kraków: Lexis, 61–66.
- Czuriejewa, A., i D. Żuchowska. 2006. „Polskie i rosyjskie związki frazeologiczne o proweniencji antycznej”. Języki Obce w Szkole 2: 3–13.
- Fliciński, P. 2011. „Innowacje frazeologiczne w świetle danych korpusowych”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 18: 9–19.
- Grzegorczykowa, R. 2007. Wstęp do językoznawstwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Grzenia, J. 2008. Komunikacja językowa w Internecie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Ilciów, A. 2008. „Internet. Przemiany społeczne i ich konsekwencje”. W Media i społeczeństwo. Nowe strategie komunikacyjne, red. M. Sokołowski. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 275–285.
- Kita, M. 2016. „Językoznawcy wobec badań języka w Internecie”. Artes Humanae 1: 111–124.
- Kita, M., i I. Loewe, red. 2016. Język w internecie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Krzyżanowska, A. 2013. „Nić Ariadny / le fil d’Ariane – czyli o międzyjęzykowej ekwiwalencji mitologizmów frazeologicznych”. Rocznik Przekładoznawczy 8: 35–47.
- Krzyżyk, D. 2009. „Znajomość związków frazeologicznych o rodowodzie mitologicznym (na podstawie badań wśród studentów)”.W Język żyje. Rzecz o współczesnej polszczyźnie, red. K. Ożóg. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 134–141.
- Krzyżyk, D. 2013. „Frazeologizmy o rodowodzie miologicznym piętą Achillesa gimnazjalistów? Wyniki badań”. W Odmiany polszczyzny w szkole: teoria i praktyka, red. H. Synowiec, i M. Kubarek. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 170–188.
- Mosiołek-Kłosińska, K. 2002. „Innowacje frazeologiczne jako źródło powstawania nowych jednostek leksykalnych”. W Problemy frazeologii europejskiej V, red. A.M. Lewicki. Lublin: Norbertinum, 21–34.
- Naruszewicz-Duchlińska, A. 2011. Internetowe grupy dyskusyjne. Analiza językowa i charakterystyka gatunku. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
- Naruszewicz-Duchlińska, A. 2019. Kultura zachowań językowych w internecie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.Oleśkiewicz, A. 2007. Europa języków. Związki frazeologiczne o proweniencji biblijnej i antycznej w europejskiej wspólnocie słownikowej. Kraków: Collegium Columbinum.
- Ożóg, K. 2017. „Uwagi o języku współczesnej młodzieży – między kodem ograniczonym a kodem rozwiniętym”. Studia Językoznawcze 8: 163–181.
- Pajdzińska, A. 2006. „Frazeologia a zmiany kulturowe.” W A. Pajdzińska, Studia frazeologiczne. Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem, 61–71.
- Puda-Blokesz, M. 2014. Mitologizmy frazeologiczne w języku polskim (na materiale leksykografii XX i XXI w.). Kraków: Collegium Columbinum.
- Puda-Blokesz, M. 2015. „Skrzydlate słowa o proweniencji mitologicznej w językach polskim i czeskim (na podstawie zasobów leksykograficznych)”. Studia Slavica 19 (1): 105–116.
- Puda-Blokesz, M. 2020. „Z życia mitologizmów frazeologicznych we współczesnej polszczyźnie (na przykładzie jednostki koń trojański)”. W Deutsche Phraseologie und Parömiologie im Kontakt und im Kontrast II, red. A. Gondek, A. Jurasz, M. Kałasznik, i J. Szczęk. Hamburg: Verlag Dr. Kovač, 47–64.
- Rutkowski, M. 2007. Nazwy własne w strukturze metafory i metonimii. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
- Sroka, J. 2014. Obrazkowe memy internetowe. Warszawa: CeDeWu.
- Wiśniewska, H. 2002. „Znajomość znaczeń nazw mitologicznych u absolwentów szkoły podstawowej”. W Konteksty kulturowe w dyskursie edukacyjnym, red. J. Ożdżyński, i T. Rittel. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Edukacja”, 261–269.
- Wrycza, J. 2008. „Kultura prowadzenia sporów na forum internetowym”. W J. Wrycza, Galaktyka języka Internetu. Gdynia: Novae Res – Wydawnictwo Innowacyjne, 77–90.
- Zaręba, L. 1996. „Frazeologia onomastyczna związana z Biblią i tradycją antyczną (polsko-francuskie studium porównawcze)”. W Problemy frazeologii europejskiej I, red. A.M. Lewicki. Warszawa: Wydawnictwo Energeia, 125–130.
- Zdunkiewicz-Jedynak, D. 2013. Wykłady ze stylistyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Żydek-Bednarczuk, U. 2013. „Dyskurs internetowy”. W Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny, red. E. Malinowska, J. Nocoń, i U. Żydek-Bednarczuk. Kraków: Universitas, 347–379.
Referencje
Bąba, S. 2009. Frazeologia polska. Studia i szkice. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
Bieńkowska, D. 1994. „Funkcjonowanie związków frazeologicznych z nomen proprium w dzisiejszej świadomości językowej”. W Przemiany współczesnej polszczyzny, red. S. Gajda, Z. Adamiszyn. Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich. Instytut Filologii Polskiej, 283–287.
Burszta, W.J. 1998. Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje. Poznań: Zysk i S-ka.
Chlebda, W. 2003. „Frazeologia polska okresu «przemiany i przełomu»”. W Współczesna polska i słoweńska sytuacja językowa = Sodobni jezikovni položaj na Poljskem in v Sloveniji, red. S. Gajda, i A. Vidovič-Muha. Opole, Ljubljana: Uniwersytet Opolski, Instytut Filologii Polskiej; Univerza v Ljubljani, Filozofska fakulteta, 151–190.
Cieślikowa, A. 2003. „Ile pięt miał Achilles? Nazwy własne we frazeologizmach – trochę historii, trochę współczesności”. W Anabasis. Prace ofiarowane Profesor Krystynie Pisarkowej, red. I. Bobrowski. Kraków: Lexis, 61–66.
Czuriejewa, A., i D. Żuchowska. 2006. „Polskie i rosyjskie związki frazeologiczne o proweniencji antycznej”. Języki Obce w Szkole 2: 3–13.
Fliciński, P. 2011. „Innowacje frazeologiczne w świetle danych korpusowych”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 18: 9–19.
Grzegorczykowa, R. 2007. Wstęp do językoznawstwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grzenia, J. 2008. Komunikacja językowa w Internecie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ilciów, A. 2008. „Internet. Przemiany społeczne i ich konsekwencje”. W Media i społeczeństwo. Nowe strategie komunikacyjne, red. M. Sokołowski. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 275–285.
Kita, M. 2016. „Językoznawcy wobec badań języka w Internecie”. Artes Humanae 1: 111–124.
Kita, M., i I. Loewe, red. 2016. Język w internecie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Krzyżanowska, A. 2013. „Nić Ariadny / le fil d’Ariane – czyli o międzyjęzykowej ekwiwalencji mitologizmów frazeologicznych”. Rocznik Przekładoznawczy 8: 35–47.
Krzyżyk, D. 2009. „Znajomość związków frazeologicznych o rodowodzie mitologicznym (na podstawie badań wśród studentów)”.W Język żyje. Rzecz o współczesnej polszczyźnie, red. K. Ożóg. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 134–141.
Krzyżyk, D. 2013. „Frazeologizmy o rodowodzie miologicznym piętą Achillesa gimnazjalistów? Wyniki badań”. W Odmiany polszczyzny w szkole: teoria i praktyka, red. H. Synowiec, i M. Kubarek. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 170–188.
Mosiołek-Kłosińska, K. 2002. „Innowacje frazeologiczne jako źródło powstawania nowych jednostek leksykalnych”. W Problemy frazeologii europejskiej V, red. A.M. Lewicki. Lublin: Norbertinum, 21–34.
Naruszewicz-Duchlińska, A. 2011. Internetowe grupy dyskusyjne. Analiza językowa i charakterystyka gatunku. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Naruszewicz-Duchlińska, A. 2019. Kultura zachowań językowych w internecie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.Oleśkiewicz, A. 2007. Europa języków. Związki frazeologiczne o proweniencji biblijnej i antycznej w europejskiej wspólnocie słownikowej. Kraków: Collegium Columbinum.
Ożóg, K. 2017. „Uwagi o języku współczesnej młodzieży – między kodem ograniczonym a kodem rozwiniętym”. Studia Językoznawcze 8: 163–181.
Pajdzińska, A. 2006. „Frazeologia a zmiany kulturowe.” W A. Pajdzińska, Studia frazeologiczne. Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem, 61–71.
Puda-Blokesz, M. 2014. Mitologizmy frazeologiczne w języku polskim (na materiale leksykografii XX i XXI w.). Kraków: Collegium Columbinum.
Puda-Blokesz, M. 2015. „Skrzydlate słowa o proweniencji mitologicznej w językach polskim i czeskim (na podstawie zasobów leksykograficznych)”. Studia Slavica 19 (1): 105–116.
Puda-Blokesz, M. 2020. „Z życia mitologizmów frazeologicznych we współczesnej polszczyźnie (na przykładzie jednostki koń trojański)”. W Deutsche Phraseologie und Parömiologie im Kontakt und im Kontrast II, red. A. Gondek, A. Jurasz, M. Kałasznik, i J. Szczęk. Hamburg: Verlag Dr. Kovač, 47–64.
Rutkowski, M. 2007. Nazwy własne w strukturze metafory i metonimii. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Sroka, J. 2014. Obrazkowe memy internetowe. Warszawa: CeDeWu.
Wiśniewska, H. 2002. „Znajomość znaczeń nazw mitologicznych u absolwentów szkoły podstawowej”. W Konteksty kulturowe w dyskursie edukacyjnym, red. J. Ożdżyński, i T. Rittel. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Edukacja”, 261–269.
Wrycza, J. 2008. „Kultura prowadzenia sporów na forum internetowym”. W J. Wrycza, Galaktyka języka Internetu. Gdynia: Novae Res – Wydawnictwo Innowacyjne, 77–90.
Zaręba, L. 1996. „Frazeologia onomastyczna związana z Biblią i tradycją antyczną (polsko-francuskie studium porównawcze)”. W Problemy frazeologii europejskiej I, red. A.M. Lewicki. Warszawa: Wydawnictwo Energeia, 125–130.
Zdunkiewicz-Jedynak, D. 2013. Wykłady ze stylistyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Żydek-Bednarczuk, U. 2013. „Dyskurs internetowy”. W Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny, red. E. Malinowska, J. Nocoń, i U. Żydek-Bednarczuk. Kraków: Universitas, 347–379.