Data Log
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Imiennictwo w polskich rodzinach ziemiańskich na przełomie XIX i XX wieku
Kontakt: Renata Przybylska
SOCJOLINGWISTYKA,
Tom 34 (2020): Socjolingwistyka
Abstrakt
Artykuł dotyczy polskich imion osobowych i ich różnych nieoficjalnych wersji oraz – marginalnie – nazw zwierząt w języku familijnym polskiego ziemiaństwa. Na podstawie pamiętników przedstawicieli rodzin ziemiańskich, dotyczących drugiej połowy XIX wieku i pierwszej połowy XX wieku, autorka szczegółowo przedstawia i interpretuje używane w tych rodzinach nieoficjalne formy imion oraz przezwiska. Ukazuje główne typy strukturalne wariantów słowotwórczych imion męskich i żeńskich, omawia ich funkcje pragmatyczne i typowe konteksty użycia. Wyłania formy imion charakterystyczne dla ziemiaństwa. Ukazuje ziemiańskie imiennictwo jako istotny składnik języka familijnego tej warstwy społecznej.
Słowa kluczowe
- Bubak, J. 1993. Księga naszych imion. Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
- Górny, H. 2013. Nazwy własne w piśmiennictwie pamiętnikarskim XIX wieku. Perspektywa funkcjonalno‑tekstologiczna. Kraków: Lexis.
- Handke, K. 1995. Polski język familijny: opis zjawiska. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
- Handke, K. 2008. Socjologia języka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Malec, M. 2001. Imię w polskiej antroponimii i kulturze. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
- Przybylska, R. 2017. „Imię i jego formy w kręgach ziemiańskich – na materiale wspomnień”. Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica 12: 219–225.
- Siudzińska, N. 2016. Formacje ekspresywne we współczesnym języku polskim (na przykładzie wybranych pospolitych nazw osobowych). Warszawa: Bel Studio.
- Umińska-Tytoń, E. 1986. „Sposoby tworzenia form pochodnych od imion chrzestnych”. Onomastica 31: 87–114.
- Wierzbicka, A. 1999. „Emocje. Język i «skrypty kulturowe»”. W A. Wierzbicka. Język – umysł – kultura, red. J. Bartmiński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 163–188.
- Wróbel, H. 1973. „Schematy słowotwórcze polskich hipokorystyków”. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego. Prace Językoznawcze 2: 27–48.
WYKAZ ŹRÓDEŁ
Iwaszkiewicz, J. [1957] 2010. Książka moich wspomnień. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Mycielska, H. 2018. Pośród klęsk i zwycięstw 1906–2006. Warszawa: Rosikion Press.
Potocka Rey, A. 2011. Przez góry, doliny… Wspomnienia. Łomianki: Wydawnictwo LTW.
Romaniuk, R. 2012. Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
Witkiewicz-Schiele, E. 2016. Nie tylko Witkiewiczowie. Dwa wieki z rodzinami Prószyńskich, Becków, Rabowskich i Schielów. Od Syberii po Zakopane. Zakopane: Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem.
Referencje
Bubak, J. 1993. Księga naszych imion. Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Górny, H. 2013. Nazwy własne w piśmiennictwie pamiętnikarskim XIX wieku. Perspektywa funkcjonalno‑tekstologiczna. Kraków: Lexis.
Handke, K. 1995. Polski język familijny: opis zjawiska. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
Handke, K. 2008. Socjologia języka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Malec, M. 2001. Imię w polskiej antroponimii i kulturze. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
Przybylska, R. 2017. „Imię i jego formy w kręgach ziemiańskich – na materiale wspomnień”. Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica 12: 219–225.
Siudzińska, N. 2016. Formacje ekspresywne we współczesnym języku polskim (na przykładzie wybranych pospolitych nazw osobowych). Warszawa: Bel Studio.
Umińska-Tytoń, E. 1986. „Sposoby tworzenia form pochodnych od imion chrzestnych”. Onomastica 31: 87–114.
Wierzbicka, A. 1999. „Emocje. Język i «skrypty kulturowe»”. W A. Wierzbicka. Język – umysł – kultura, red. J. Bartmiński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 163–188.
Wróbel, H. 1973. „Schematy słowotwórcze polskich hipokorystyków”. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego. Prace Językoznawcze 2: 27–48.
WYKAZ ŹRÓDEŁ
Iwaszkiewicz, J. [1957] 2010. Książka moich wspomnień. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Mycielska, H. 2018. Pośród klęsk i zwycięstw 1906–2006. Warszawa: Rosikion Press.
Potocka Rey, A. 2011. Przez góry, doliny… Wspomnienia. Łomianki: Wydawnictwo LTW.
Romaniuk, R. 2012. Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
Witkiewicz-Schiele, E. 2016. Nie tylko Witkiewiczowie. Dwa wieki z rodzinami Prószyńskich, Becków, Rabowskich i Schielów. Od Syberii po Zakopane. Zakopane: Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem.