Społeczna reprezentacja koronawirusa w polskiej prasie katolickiej

Abstrakt

W artykule omówiono składniki reprezentacji społecznej koronawirusa, opracowane na podstawie tytułów w najważniejszych periodykach religijnych w Polsce. Obiekt badań jest obecnie jednym z najczęściej opisywanych i komentowanych zjawisk w przestrzeni cyfrowej. Oprócz wizerunku kognitywnego SARS-CoV-2, konstruowanego w portalach mainstreamowych, jego interesujące uzupełnienie stanowi część wytwarzana przez media katolickie. Religijne portale katolickie w istotny sposób poszerzały zakres reprezentacji społecznej koronawirusa o aspekt związany z wiarą, przez pryzmat której postrzegano pandemię. Pojawiły się w niej składniki typowe dla przekonań i praktyk chrześcijanina: modlitwa jako odium na nieszczęście, odwołanie się do Boga w czasie kryzysu, troska o możliwość odprawiania rytuałów, dostrzeganie potencji zmiany w dobie kryzysu itp. Taki zasób reprezentacji społecznej poddawano dyskusjom na forach, czatach, formułowano w związku z tym kolejne opinie, sądy, pozwalające ją wzbogacać. Na podstawie analiz kontekstów kotwiczenia nominacji koronawirus wyodrębniono uogólnione elementy jego reprezentacji społecznej, m.in.: „koronawirus utrudnia uczestnictwo w praktykach religijnych”; „koronawirus jest szansą dla ludzkości”; „modlitwa stanowi odium na pandemię koronawirusa”. Tego typu sposoby postrzegania koronawirusa stanowiły dla znaczącej katolickiej części polskiego społeczeństwa asumpt do formułowania własnych opinii na temat tego obiektu w przestrzeni cyfrowej oraz realnej. Stawały się one determinantami podejmowania określonych działań lub ich zaniechania, a także wywoływały polemiczne sądy.