Zabić czy przerwać? Dyskurs aborcyjny pro-life vs pro-choice wokół sprawy Wydrzyńskiej

Abstrakt

Aborcja, jak można się tego spodziewać, pozostaje tematem polaryzującym w mediach. Ostatnie wydarzenia wokół kontrowersyjnej rozprawy sądowej Justyny Wydrzyńskiej podniosły wiele pytań dotyczących polskiego prawa aborcyjnego, niezawisłości sądów oraz praw kobiet. Poprzez analizę dwóch parametrów lingwistycznych: nacechowania (a więc wydźwięku) oraz opracowania narracji, niniejsza praca ma na celu eksplorację dyskursu wokół sprawy Wydrzyńskiej w dwóch kontekstach językowych: polskim oraz niemieckim. W sumie 604 wpisy z sekcji komentarzy pod artykułami napisanymi dla konserwatywnych mediów: niezależnej.pl, Kronen Zeitung oraz Die Welt, a także liberalnych mediów: Gazety Wyborczej, Die Zeit oraz Der Standard, zostały przeanalizowane celem odpowiedzi na dwie postawione hipotezy dotyczące korelacji wydźwięku komentarzy z wydźwiękiem artykułów, oraz różnic między polskim i niemieckojęzycznym dyskursem. Wyniki sugerują, że komentarze, do pewnego stopnia, odzwierciedlają generalny wydźwięk wyrażony w artykułach, pod warunkiem, że jest on kompatybilny z założoną afiliacją polityczną danego medium. Co więcej, analiza pokazuje znaczące różnice w metodach kreowania narracji oraz stopniu nacechowania leksemów zależące od kontekstu językowego, co może wynikać z silnej dysproporcji statystycznej w religijności państw, a także ich tła legislacyjnego. Podczas, gdy polscy komentujący częściej odnoszą się do konkretnych przykładów, osób publicznych oraz mniejszych organizacji, komentujący niemieckojęzyczni skupiają się raczej na ogólnych konceptach oraz wielkoformatowych instytucjach. To, zarówno jak bliskość polskich czytelników do wyroku, ma swoje konsekwencje w wyższym poziomie emocjonalności polskich wypowiedzi. Pomimo różnic międzyjęzykowych, polscy oraz niemieckojęzyczni zwolennicy pro-life i pro-choice często kreują swoje wypowiedzi w podobny sposób. Zgodnie z podziałem zasugerowanym przez Izę Desperak (2003), środowisko pro-life zazwyczaj tworzy swoją argumentację opierając się na koncepcjach moralności, prawa do życia, a także cywilizacji śmierci. Z drugiej strony, narracja pro-choice zwykle oparta jest o krytykę zacofania, silnie związanego z tradycyjnymi wartościami oraz religijnością. Co ciekawe, obserwować możemy nie tylko różnice, ale także podobieństwa w narracji dwóch środowisk. Z dwóch krańców politycznego spektrum dostrzec można bowiem odwołania do totalitaryzmu, dyktatury i bezpośrednie zestawianie ich z przeciwnikami w dyskusji.