Miejsce i rola dialektu w repertuarze językowym młodego pokolenia Włochów. Diagnoza socjolingwistyczna
SOCJOLINGWISTYKA,
Tom 30 (2016): Socjolingwistyka
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest rozważaniom na temat miejsca i roli dialektów lokalnych w repertuarze językowym młodego pokolenia Włochów (umowna kategoria wiekowa: 18–24 lata). Zachowania językowe tej grupy naznaczą w znacznej mierze panoramę socjolingwistyczną Italii w XXI wieku. W pracy omówiono dane statystyczne (ISTAT) dotyczące rozpowszechnienia znajomości dialektu w wybranej grupie wiekowej oraz scharakteryzowano, na podstawie zebranego materiału empirycznego, w jaki sposób przebiega komunikacja młodych Włochów w gronie rodzinnym oraz w życiu społecznym. Przedstawiono także opinie respondentów na temat przyszłości dialektów lokalnych (uwzględniając rolę wychowania, szkoły oraz mediów, a także przydatność dialektów w kontekście rynku pracy) oraz opisano wartość emocjonalną i funkcję ekspresywną dialektów.
Słowa kluczowe
- Artykuł poświęcony jest rozważaniom na temat miejsca i roli dialektów lokalnych w repertuarze językowym młodego pokolenia Włochów (umowna kategoria wiekowa: 18–24 lata). Zachowania językowe tej grupy naznaczą w znacznej mierze panoramę socjolingwistyczną Italii w XXI wieku. W pracy omówiono dane statystyczne (ISTAT) dotyczące rozpowszechnienia znajomości dialektu w wybranej grupie wiekowej oraz scharakteryzowano, na podstawie zebranego materiału empirycznego, w jaki sposób przebiega komunikacja młodych Włochów w gronie rodzinnym oraz w życiu społecznym. Przedstawiono także opinie respondentów na temat przyszłości dialektów lokalnych (uwzględniając rolę wychowania, szkoły oraz mediów, a także przydatność dialektów w kontekście rynku pracy) oraz opisano wartość emocjonalną i funkcję ekspresywną dialektów.
- Bibliografia
- Avolio F. 2013: Lingue e dialetti d’Italia, Roma: Carocci Editore.
- Berruto G. 1974: La sociolinguistica, Bologna: Zanichelli.
- Berruto G. 1995: Fondamenti di sociolinguistica, Roma-Bari: Laterza.
- Berruto G. 2006: Quale dialetto per l’Italia del Duemila? Aspetti dell’italianizzazione e risorgenze dialettali in Piemonte e altrove, [w:] Sobrero A. A., Miglietta A. (red.), Lingua e dialetto nell’Italia del Duemila, Galatina: Congedo, 101–127.
- Castellani A. 1982: Quanti erano gl’italofoni nel 1861?, Studi linguistici italiani, 8, 3–26.
- Coveri L., Benucci A., Diadori P., Le varietà dell’italiano. Manuale di sociolinguistica italiana: con documenti e verifiche, Torino, Bonacci 1998.
- D’Achille P. 2010: L’italiano contemporaneo, Bologna: Il Mulino.
- D’Agostino M. 2012: Sociolinguistica dell’Italia contemporanea, Bologna: Il Mulino.
- De Mauro T. 1976: Storia linguistica dell’Italia unita, Roma/Bari: Laterza.
- Grassi C., Sobrero A. A., Telmon T. 2010: Introduzione alla dialettologia italiana, Roma/Bari: Editori Laterza GLF.
- Grochowska A. 2011: Wewnętrzne zróżnicowanie językowe we Włoszech. Dialekty a język narodowy, Kwartalnik Językoznawczy 3 (7), 34–45.
- ISTAT 2007: La lingua italiana, i dialetti e le lingue straniere. Brevi statistiche 2006. http://www3.istat.it/salastampa/comunicati/non_calendario/20070420_00/testointegrale.pdf
- ISTAT 2014: L’uso della lingua italiana, dei dialetti e di altre lingue in Italia. Anno 2012.
- Lavinio C., Lanero G. (red.) (2008): Dimmi come parli ... Indagine sugli usi linguistici giovanili in Sardegna, Cagliari: CUEC.
- Lewis M. P., Simons G. F., Fennig Ch. D. (red.) 2016: Ethnologue: Languages of the World, Nineteenth edition, Dallas, Texas: SIL International. http://www.ethnologue.com
- Loporcaro M. 2013: Profilo linguistico dei dialetti italiani, Roma/Bari: Editori Laterza GLF.
- Marcato C. 2007: Dialetto, dialetti e italiano, Bologna: Il Mulino.
- Marcato G. 2005: Fu così che tentammo di suicidare il dialetto. Confessioni di parlanti del Novecento veneto, [w:] Marcato G. (red.), Lingue e dialetti nel Veneto. 3, Padova: Unipress, 3–41.
- Rohlfs G. 1990: Studi e ricerche su lingua e dialetti d’Italia, Firenze: Sansoni.
- Ruffino G. 2006: L’indialetto ha la faccia scura. Giudizi e pregiudizi linguistici dei bambini italiani, Palermo: Sellerio.
- Sobrero A. A., Miglietta A. (red.) 2006: Lingua e dialetto nell’Italia del Duemila, Galatina: Congedo.
- Sornicola R. 2006: Dialetto e processi di italianizzazione in un habitat del Sud d’Italia, [w:] So brero A. A., Miglietta A. (red.), Lingua e dialetto nell’Italia del Duemila, Galatina: Congedo, 195–242.
Referencje
Artykuł poświęcony jest rozważaniom na temat miejsca i roli dialektów lokalnych w repertuarze językowym młodego pokolenia Włochów (umowna kategoria wiekowa: 18–24 lata). Zachowania językowe tej grupy naznaczą w znacznej mierze panoramę socjolingwistyczną Italii w XXI wieku. W pracy omówiono dane statystyczne (ISTAT) dotyczące rozpowszechnienia znajomości dialektu w wybranej grupie wiekowej oraz scharakteryzowano, na podstawie zebranego materiału empirycznego, w jaki sposób przebiega komunikacja młodych Włochów w gronie rodzinnym oraz w życiu społecznym. Przedstawiono także opinie respondentów na temat przyszłości dialektów lokalnych (uwzględniając rolę wychowania, szkoły oraz mediów, a także przydatność dialektów w kontekście rynku pracy) oraz opisano wartość emocjonalną i funkcję ekspresywną dialektów.
Bibliografia
Avolio F. 2013: Lingue e dialetti d’Italia, Roma: Carocci Editore.
Berruto G. 1974: La sociolinguistica, Bologna: Zanichelli.
Berruto G. 1995: Fondamenti di sociolinguistica, Roma-Bari: Laterza.
Berruto G. 2006: Quale dialetto per l’Italia del Duemila? Aspetti dell’italianizzazione e risorgenze dialettali in Piemonte e altrove, [w:] Sobrero A. A., Miglietta A. (red.), Lingua e dialetto nell’Italia del Duemila, Galatina: Congedo, 101–127.
Castellani A. 1982: Quanti erano gl’italofoni nel 1861?, Studi linguistici italiani, 8, 3–26.
Coveri L., Benucci A., Diadori P., Le varietà dell’italiano. Manuale di sociolinguistica italiana: con documenti e verifiche, Torino, Bonacci 1998.
D’Achille P. 2010: L’italiano contemporaneo, Bologna: Il Mulino.
D’Agostino M. 2012: Sociolinguistica dell’Italia contemporanea, Bologna: Il Mulino.
De Mauro T. 1976: Storia linguistica dell’Italia unita, Roma/Bari: Laterza.
Grassi C., Sobrero A. A., Telmon T. 2010: Introduzione alla dialettologia italiana, Roma/Bari: Editori Laterza GLF.
Grochowska A. 2011: Wewnętrzne zróżnicowanie językowe we Włoszech. Dialekty a język narodowy, Kwartalnik Językoznawczy 3 (7), 34–45.
ISTAT 2007: La lingua italiana, i dialetti e le lingue straniere. Brevi statistiche 2006. http://www3.istat.it/salastampa/comunicati/non_calendario/20070420_00/testointegrale.pdf
ISTAT 2014: L’uso della lingua italiana, dei dialetti e di altre lingue in Italia. Anno 2012.
Lavinio C., Lanero G. (red.) (2008): Dimmi come parli ... Indagine sugli usi linguistici giovanili in Sardegna, Cagliari: CUEC.
Lewis M. P., Simons G. F., Fennig Ch. D. (red.) 2016: Ethnologue: Languages of the World, Nineteenth edition, Dallas, Texas: SIL International. http://www.ethnologue.com
Loporcaro M. 2013: Profilo linguistico dei dialetti italiani, Roma/Bari: Editori Laterza GLF.
Marcato C. 2007: Dialetto, dialetti e italiano, Bologna: Il Mulino.
Marcato G. 2005: Fu così che tentammo di suicidare il dialetto. Confessioni di parlanti del Novecento veneto, [w:] Marcato G. (red.), Lingue e dialetti nel Veneto. 3, Padova: Unipress, 3–41.
Rohlfs G. 1990: Studi e ricerche su lingua e dialetti d’Italia, Firenze: Sansoni.
Ruffino G. 2006: L’indialetto ha la faccia scura. Giudizi e pregiudizi linguistici dei bambini italiani, Palermo: Sellerio.
Sobrero A. A., Miglietta A. (red.) 2006: Lingua e dialetto nell’Italia del Duemila, Galatina: Congedo.
Sornicola R. 2006: Dialetto e processi di italianizzazione in un habitat del Sud d’Italia, [w:] So brero A. A., Miglietta A. (red.), Lingua e dialetto nell’Italia del Duemila, Galatina: Congedo, 195–242.