Krakowianie o wiejskich korzeniach. Podzielona tożsamość
SOCJOLINGWISTYKA,
Tom 30 (2016): Socjolingwistyka
Abstrakt
Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba opisu kształtowania się tzw. podzielonej tożsamości kulturowej w środowisku wykształconych krakowian wywodzących się ze wsi i nie odcinających się od swych wiejskich korzeni. Definiuję ją jako identyfikację jednostki z dwoma różnymi obszarami języka i kultury na skutek zmiany stałego miejsca zamieszkania. Po latach spędzonych w mieście i kryzysie tożsamości ludowej krakowianie o chłopskim rodowodzie stopniowo zaczynają dostrzegać wartość swego pochodzenia, mimo że bardziej już utożsamiają się z miejskim typem kultury. „Podzielona tożsamość” „nowej” inteligencji krakowskiej to zatem poczucie związku z dwiema kulturami: nabytą — inteligencką, ogólnopolską oraz rodzimą — ludową.
Słowa kluczowe
- Chlebda W. 2002: Polak przed mentalną mapą świata, Etnolingwistyka 14, 9–26.
- Cygal-Krupa Z. 2011: Nie depczcie przeszłości ołtarzy, Dziennik Polski 8 VII, D.
- Dyoniziak R., Iwanicka K., Karwińska A., Pucek Z. 1994: Społeczeństwo w procesie zmian. Zarys socjologii ogólnej, Kraków: Wydawnictwo Platan.
- Grabka B., Kucharzyk R. 2007: Dialekty i ich status w polskiej kulturze, [w:] Cygan S. (red.), W kręgu dialektów i folkloru. Prace ofiarowane Doktor Teresie Gołębiowskiej, Docent Wandzie Pomianowskiej i Docent Zofii Stamirowskiej, Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 55–70.
- Kurek H. 2008: Polszczyzna mówiona inteligencji, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Miodunka W. 1990: Moc języka i jej znaczenie w kontaktach językowych i kulturowych. Język jako wartość podstawowa kultury, [w:] MiodunkaW. (red.), Język polski w świecie, Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 35–43.
- Niewiara A. 2010: Kształty polskiej tożsamości. Potoczny dyskurs narodowy w perspektywie etnolingwistycznej (XVI–XX w.), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Rak M. 2015: Kulturemy podhalańskie, Kraków: Księgarnia Akademicka.
- Żarski W. 2008: Tożsamość kulinarna jako wykładnik odrębności kulturowej, [w:] Masojć I., Naru niec R. (red.), Tożsamość na styku kultur, Wilno: Wileński Uniwersytet Pedagogiczny, 80–92.
Referencje
Chlebda W. 2002: Polak przed mentalną mapą świata, Etnolingwistyka 14, 9–26.
Cygal-Krupa Z. 2011: Nie depczcie przeszłości ołtarzy, Dziennik Polski 8 VII, D.
Dyoniziak R., Iwanicka K., Karwińska A., Pucek Z. 1994: Społeczeństwo w procesie zmian. Zarys socjologii ogólnej, Kraków: Wydawnictwo Platan.
Grabka B., Kucharzyk R. 2007: Dialekty i ich status w polskiej kulturze, [w:] Cygan S. (red.), W kręgu dialektów i folkloru. Prace ofiarowane Doktor Teresie Gołębiowskiej, Docent Wandzie Pomianowskiej i Docent Zofii Stamirowskiej, Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 55–70.
Kurek H. 2008: Polszczyzna mówiona inteligencji, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Miodunka W. 1990: Moc języka i jej znaczenie w kontaktach językowych i kulturowych. Język jako wartość podstawowa kultury, [w:] MiodunkaW. (red.), Język polski w świecie, Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 35–43.
Niewiara A. 2010: Kształty polskiej tożsamości. Potoczny dyskurs narodowy w perspektywie etnolingwistycznej (XVI–XX w.), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Rak M. 2015: Kulturemy podhalańskie, Kraków: Księgarnia Akademicka.
Żarski W. 2008: Tożsamość kulinarna jako wykładnik odrębności kulturowej, [w:] Masojć I., Naru niec R. (red.), Tożsamość na styku kultur, Wilno: Wileński Uniwersytet Pedagogiczny, 80–92.